Hoe maak je, in het pre-James Tyler Variax tijdperk, een gitaar met de mogelijkheden van een Variax, gecombineerd met de geneugten van een standaard Strat? Het antwoord is de Mans Frankenstein variax: een strat met meer.

Het begon allemaal met een kale, onbewerkte strat body, en een Variax 300 die als donor van de elektronica zou gaan dienen. De variax elektronica is een redelijke wirwar van allerlei delen, en de 300 versie heeft zelfs een printplaat voor het aansluiten van de potmeters en schakelaars. In de 600 en 700 versies is dit vervangen door een draadboom.

Om de elektronische onderdelen van zowel de Variax als de standaard strat de huisvesten is de body redelijk onder handen genomen met de bovenfrees, wat zeker ook in het gewicht scheelt.

Vervolgens de body voorzien van een kleurtje en de volledige cavity geïsoleerd met aluminium tape. Dit tape is volledig geleidend (ook aan de plaklaag) en zorgt voor een goede isolatie, volgens het principe van een kooi van Faraday.

Om het variax gedeelte aan te sturen zijn speciale piezo elementen in de brugzadels geplaatst. Deze heb ik hergebruikt en geplaatst op een normale strat tremolo brug. Hiervoor moesten wel wat gaten worden gemaakt in de grondplaat van de brug, om de signaalkabels doorheen te laten lopen.

Via een stukje eilandjesprint, wat aan de onderkant van de brug bevestigd is, is een overgang gemaakt van de 6 enkele piezo elementen naar de geaarde multikabel die uit de variax afkomstig is.

Ik heb het een frankenstein strat genoemd, en dat is met name omdat niet alleen de variax ervoor gesneuveld is, maar ook een andere Squier Bullet strat die ik nog had liggen. Het enige goede aan deze strat was de hals en heb besloten dat deze ook gebruikt moest gaan worden in het project. Wel moest er even een nieuw laklaagje overheen, met uiteraard de juiste decal.

Met de body in de juiste kleur, de ruimte voor de ingewanden en de juiste hals werd het tijd om het geheel in elkaar te zetten. In plaats van de standaard 3 pots in de slagplaat moesten er in deze strat versie 4 pots worden gemonteerd. Hierdoor behouden beide onderdelen (analoog-strat en Variax) hun volume regeling, en de variax selector die erbij moest. De toonregeling van de beide secties wordt met één potmeter geregeld. De uitdaging was dan ook om een standaard strat slagplaat te vinden met de uitsparingen voor de elementen maar zonder de gaten voor de pots. Deze was gelukkig te bestellen in de juiste kleur, in Amerika.

Vanwege de vele elektronische onderdelen was het even passen en meten om alles nog enigszins in de beschikbare ruimte te krijgen. Uiteindelijk is het gelukt door ook de ruimte onder de elementen te benutten. De Variax wordt standaard gevoed vanuit de RJ45 kabel  of de voeding via de 3polige jack. Deze jack uitgang kan geschakeld worden tussen de Variax en de elementen door middel van een klein schakelaartje op de slagplaat. Ook bedient de 5weg schakelaar beide onderdelen, doordat de Variax slechts één deel van de meestal dubbel uitgevoerde schakelaar gebruikt. De standaard strat schakeling gebruikt dit tweede deel voor het schakelen van de tone-control op midden en hals element (of de combinatie). Doordat ik ervoor gekozen heb om voor alle elementen één toonregeling te gebruiken, kwam deze optie voor de strat ook te vervallen.

Voor het analoge “strat” geluid heb ik een setje passieve EMG singlecoils gemonteerd, en dat is niet alleen om de kleur.

Blade stratocasters, met name de pre-lawsuit versies, zijn sublieme gitaren. Mijn eigen mening is dat ze beter zijn dan de reguliere fenders of strats van kleinere bouwers. Er is op weinig punten enige concessie gedaan maar om het geheel betaalbaar te houden zijn de elementen wat ‘minder’. Ze komen goed weg maar voor de purist zal dit een van de weinige punten zijn die ze door een tech laten vervangen.

Zo ook met dit exemplaar, waarbij de standaard pickups vervangen werden door een setje Lollar blonds. Omdat de gitaar recentelijk van eigenaar gewisseld is, verdient het ook nog wat meer aandacht, dus het hele APK ritueel even afgewerkt: Solderingen vervangen, cavity afscherming, hals schoonmaken, nieuwe snaren, actie afstellen, intoneren. Zelfs even voor het uiterlijk een doekje eroverheen. Het resultaat is ‘de’ ideale strat, met een warm en toch spanky geluid en optimaal afgesteld.

Doordat de stringspacing van de Lollars gelijk is aan die van de originele pickups, zijn de oude, vintage, pickup covers overgezet, zodat er aan het uiterlijk niets is aangepast.

..en weer verlaat een tevreden klant het pand..

Een klant kwam bij mij met het verzoek om de snaren op zijn Ibanez RG170 te vervangen. Dit is de toestand waarin hij het instrument bij mij bracht:

Er moest hier nog wel het een en ander aan gebeuren voordat de snaren er weer op konden. Eén van de zadels van de tremolo brug was spoorloos verdwenen en besloten is om hier een nieuwe brug in te zetten. Ook de knoppen (plastic) zouden worden vervangen voor nieuwe ijzeren versies met dezelfde uitstraling.

Nu er een nieuwe tremolo op de gitaar zou komen, had de klant de voorkeur om hiervoor een 2-punts tremolo in de plaats te zetten, zodat de duikvluchten nog soepeler en sneller kunnen gaan. Dit hield wel in dat de brug opnieuw gepositioneerd moest worden, en er extra gaten in de body zouden komen.

Uiteindelijk de gitaar, voorzien van nieuwe tremolo, knoppen en snaren, en volledig opnieuw afgesteld en schoongemaakt, bij een tevreden klant afgeleverd.

Een Fender Squier Pro-tone strat upgrade

Een standaard Pro-tone strat van Squier (de beste squier die je kan hebben) heeft wat mindere punten om een echt goede stratocaster te zijn. Deze is een jaar of 20 geleden gekocht en is veel bespeeld. Besloten is om het te upgraden om het net wat meer kwaliteit te geven.

Wat wordt er gedaan:

– Nieuwe bedrading
– Nieuwe elektronica (potmeters, schakelaars, connector)
– Graphtech brugzadels op de tremolo (de tremolo zelf is nog prima)
– Een setje Fender Custom ’69 elementen in plaats van de standaard Alnico’s
– Maple hals
– Kluson vintage deluxe tuners

In plaats van het herfretten dus een compleet nieuwe hals monteren.
Er is in het verleden al eens een GK2 kit ingebouwd, en die laten we natuurlijk lekker zitten.

Het uitgangspunt..

Alleereerst maar eens het verwijderen van de oude bedrading en componenten. Iets wat ik standaard doe bij dit soort (interne) klussen is het volledig isoleren van de cavity. De slagplaat dus voorzien van een isolatielaag aan de binnenkant.

De  extra printjes en bedrading is van de GK2 kit.

De body is met een vroegere ombouwkit wat gehavend, maar het wegwerken ervan is teveel werk zonder dat het voordelen oplevert. De slagplaat weer opgebouwd met de elementen, de pots en de 5-way schakelaar.

In de oude situatie zat er een DP181 humbucker op de brugplaats, die single/double geschakeld kon worden met het kleine schakelaartje onder de volume pot. Omdat er nu drie single-coils in komen heeft dat schakelaartje geen functie meer. Als je het weghaalt zit er een gat, en als je het laat zitten, heeft het geen functie meer. Ik ben er nog niet uit wat de beste optie is.

De elementen en brugzadels zijn  gemonteerd, dus even proefdraaien met de oude hals.

Dit project heeft ook nog een klein experiment in zich: Met alle witte covers en knoppen is het niet echt mooi dat de HEXPU van de GK2 kit zo’n zwarte balk is. Ik wil het daarom ook voorzien van een witte plastic laag, uit een spuitbus. Het spul wat je normaal gebruikt om auto’s of velgen te plastificeren. Het voordeel is dat je het, als het niet goed zit, als een soort folie er weer af kan halen zonder schade.

Inmiddels de hals ook binnen..

..en gemonteerd. Voorzien van Kluson Vintage tuners en een topkam. Uiteraard ook nog een decal toegevoegd.

Met het monteren van een nieuwe hals begint grote afstelwerk. Actie, intonatie en neck (truss-rod) moeten volledig opnieuw worden afgesteld. Dit vergt toch wel wat tijd, en veel spelen om zeker te zijn dat alle ‘huzz’ eruit is.

Met het geheel afgesteld, de inmiddels witte HEXPU terug geplaatst en het geheel afgewerkt.

Ik ben al jarenlang fan van Godin gitaren. Het materiaal is goed, de afwerking is perfect en ze zijn redelijk betaalbaar. Zo af en toe koop ik er eentje, en dat is meestal van Marktplaats. Het nadeel hiervan is dat je toch een instrument met ‘bagage’ koopt, dus de routine is meestal om het geheel te strippen en opnieuw op te bouwen, af te stellen, etc.

Zo ook met deze SD, die er bij aanschaf redelijk beroerd aan toe was. Een heerlijk exemplaar, een werkpaard, simpel maar doeltreffend, en met een goede maple hals. Maar er moest nog wat mee gebeuren. Er kwam sowieso geen geluid meer uit, de potmeters waren volledig verwoest en actie/intonatie was vreselijk.

In eerste instantie heb ik de volledige elektronica vervangen, inclusief de zwarte knoppen in plaats van de chrome uitvoering die er standaard op zit. Ook de slagpaatschroeven maar meteen vervangen voor zwarte, want het oog wil ook wat. De cavity en slagplaat volledig afgeschermd om brommen te voorkomen.

Vervolgens de elektronica vervangen en alles weer opgebouwd. Het grote afstellen kon beginnen.

Deel 2

De betaalbaarheid van de Godin gitaren wordt met name behaald door de toegepaste elementen. Het zijn zeker geen slechte elementen, voor standaard gebruik, maar om echt een geluid met ‘pit’ te hebben zijn ze toch wat rommelig in het laag. Iets meer body in het geluid zou zeker geen luxe zijn.

Als tweede modificatie heb ik besloten (na heel veel zoeken, luisteren en spelen) om de pickups te vervangen voor een setje DiMarzio elementen, in de opstelling:

DP151 PAF humbucker (brug)
DP182 Fasttrack 2 (midden)
DP181 Fasttrack 1 (hals)

Alledrie de elementen zijn humbuckers, waarbij de fasttracks in een single-coil behuizing zitten. Om dit alles goed te kunnen ‘beschakelen’ heb ik een TypeM switch geplaatst en is de volume pot uitgevoerd als push-pull schakelaar. Hiervoor heb ik ook een unieke schakeling ontworpen. De DP151 wordt alleen in de brug positie (schakelstand 1) in serie geschakeld, voor de rest van de combis wordt deze enkelspoelig gebruikt. De p/p schakelaar op de volume pot schakelt beide fasttracks naar enkelspoelig. Standaard wordt het in humbucker stand gebruikt.

My first axe: a grand suzuki Les Paul.
Meer dan 35 jaar geleden gekocht en in 2013 volledig refurbished.

Wat is er gedaan:

• refretted
• nieuwe hardware (tailpiece/brug/tuners)
• nieuwe elektronica
• nieuwe Gibson 57Plus pickups
• nieuwe topkamp
• nieuwe covers/pickup ringen
• GK3 kit ingebouwd

De Patient:

In de loop van de jaren wat aanpassingen gedaan op de default setup. Zo heb ik ooit een tremolo geplaatst en schakelaars voor de enkel/dubbelspoel setting. De tremolo speelt niet echt zoals ik verwachtte dus heb ik die maar weer vast gezet.

De Ombouw:

Het begon met het strippen van alle hardware en elektronica zodat er niets anders overbleef dan de houten body.

Omdat er al 35+ jaar op gespeeld is, werd het tijd om er nieuwe (jumbo) frets op te zetten. Allereerst de oude frets verwijderd, de toets gevlakt en daarna kan het herfretten beginnen.

De hals heeft een binding dus de frets lopen niet over de volle breedte van de hals. Fretdraad heeft een T vorm, waarbij de staander in de gleuf van de hals wordt vastgezet. De ligger van de T steekt uit over de binding. Er moet dus een ‘nibble’ aan gemaakt worden.

Daarna is de volledige opbouw en inrichting aan de beurt. Ik heb gekozen voor een Schaller SH tailpiece en een GTM brug. Aan de kop zitten Duesenberg Z tuners en nieuwe graphite topkam. Binnenin voorzien van nieuwe Gibson original 57Plus elementen, nieuwe switches en pots. Ook het ‘plastic’ (elementringen, switchring, trustcover, knoppen) is vervangen.

Om volledig voorbereid te zijn op de nieuwe tijd is een GK3 van Roland ingebouwd. Eén van de tonepots (rechtsonder) is opgeofferd voor het volume van de GK, en twee schakelaars zijn toegevoegd voor resp. bank selectie (links) en GTR-MIX-SYNTH.

Een variax JTV69 is een weergaloze gitaar. Zowel door de vorm als het geluid is het echt een top gitaar. Er is echter 1 ding wat beter kan, en dat is de hals. Het is heel jammer dat de Line6 bazen gekozen hebben voor dit onderdeel, James Tyler de vrije hand gevende maar binnen een bepaald budget waarschijnlijk. Van alle reviews, meningen en tests van deze gitaar is de hals toch wel algemeen aangemerkt als het minste onderdeel.

Wat doe je dan als hobbyist? je zet er een nieuwe hals op. Ik heb gekozen voor een maple hals, een simpele maar heerlijk spelende stratocaster hals. Onbewerkt, dat wel, dus eerst aan de slag om de finish aan te brengen. Ook hiervoor heb ik geen standaard oplossing genomen, maar heb ik gekozen voor Tru Gun Oil van Birchwood Casey. Deze olie, normaal gebruikt om geweerkolven weerbestendig te maken, is voorzien van een polymeer die in het hout trekt en een gladde finish achterlaat. Een aantal lagen hiervan, met tussendoor wat schuren en polijsten, geeft een schitterend resultaat.

De hals vervangen was eigenlijk redelijk eenvoudig. De maatvoering van de pocket is gelijk aan een stratocaster dus past het geheel er meteen in. Met de Kluson HAP tuners zijn geen snaargeleiders nodig, omdat de hoogte van de tuner-pen kan worden ingesteld. Bij de hoge snaren zijn de tuners dus lager ingesteld dan bij de lage snaren.

Uiteindelijk de eerste keer snaren opzetten en kijken of alles recht is. Als de slagplaat erop zit, kan je de trussrod niet meer instellen, dus dat moest eerst. Daarna de boel helemaal in elkaar zetten, actie afstellen, intoneren en spelen maar.

Bij gitaren gaat het om geluid, en bij de elektrische versies dragen de elementen voor een aanzienlijk deel bij aan dit geluid. Vintage style pickups geven een warm geluid en toch helder in het hoog. Deze elementen geven het authentieke geluid van de jaren 60 strats, maar met een beetje meer pit en body. Omdat ik erg met elementen en geluiden bezig ben, besloot ik om een gitaar te bouwen op basis van deze set elementen.

Ik had een maple body overgenomen die hier volledig tot zijn recht komt. Om toch wat meer accenten te hebben, heb ik de witte body voorzien van een pearl slagplaat, waardoor het geheel een stoer, maar tegelijkertijd nostalgisch uiterlijk zou krijgen. Een setje oud-witte covers en knoppen maakt het geheel af.

Zoals bij elke gitaar ben ik, na het restaureren van de body, begonnen met het afschermen van de body-holtes voor de elektronica en de elementen. Er zijn verschillende theorieën en ideeën over hoeveel nut dit heeft, maar mijn mening is dat zeker bijdraagt aan het noiseless maken van een gitaar. En de body komt er nog verzorgd uit te zien ook, wat weer een voordeeltje is. Afschermen doe ik standaard met aluminium tape, wat niet alleen op het hout komt maar ook op de slagplaat. Op die manier heb je een afgesloten ‘kooi van Faraday’ waardoor storende signalen zoveel mogelijk buiten gehouden worden.

Een witte body kan naar mijn idee niet zonder een blanke maple hals, dus was het duidelijk dat in dit model hier ook voor gekozen moest worden. In mijn laatste bouwsels heb ik eigenlijk alleen maar maple halzen gebruikt; dat heeft te maken met persoonlijke voorkeur, denk ik. Dit keer heb ik gekozen voor een standaard hals, heerlijk makkelijk kant en klaar, klaar om gebruikt te worden. Tenminste, dat was de bedoeling, maar toch bij dergelijke halzen moet er nog wel wat gebeuren om het geheel goed passend te krijgen. Vooral de hiel moest het ontgelden. In de kop van de hals heb ik gekozen voor Kluzon tuners.

Na een uurtje solderen en schroeven aandraaien was het resultaat klaar om afgesteld en ingesteld te worden.

De Golden Red is een gitaar volgens mijn ideaalbeeld:

Compleet gebouwd naar eigen specificatie, zonder daarbij  concessies te doen aan de bouw en het geluid.